Emre Saral, “Slovakya’daki Macar Azınlık ve Bunun Slovakya-Macaristan İlişkilerine Etkisi”, Avrasya Etüdleri, 37/2010-1, s.135-165.
Şu ayda yayınlananlar: Şubat 2013
Romanya’da Macarların çoğunlukta olduğu Sekelistan (Szekely) bölgesinde ay-güneşli bayraklarının resmi törende indirilmesi Budapeşte-Bükreş arasında diplomatik krize yol açtı. İki ülke karşılıklı temsilcilerini çekme tehdidinde bulundu.
SEKELİSTAN (Szekely), Romanya’nın Transilvanya bölgesinde çoğunlukta olarak Macar asıllı Sekellerin yaşadığı bir bölge. İspanya’nın Katalonyası gibi özerklik isteyen Sekeller, Macaristan’ın da yakın takibinde.
Son kriz ise bölgenin Sfantu Gheorghe kentine yeni bir valinin atanmasıyla patlak verdi. Geçen cumartesi günü valinin atanmasıyla ilgili yapılan törende Victor Ponta hükümeti bürokratlarının talimatıyla mavi zemin üzerine ay-güneşli bayrak salondan çıkarıldı. Oysa Romanya’nın her yerinde tarihi flama ve bayrakları görmek mümkün olduğu gibi, bir mahkeme de Sekellerin ay-güneşli bayraklarına onay vermişti.
Diplomatik savaş
Ancak olayın ardından Budapeşte ve Bükreş hattında karşılıklı atışmalar başlamakla kalmadı, iki ülke medyası da buna katıldı. Macar insan hakları savunucusu ve siyasetçi Peter Eckstein-Kovacs, “Bu tür medya kampanyalarının geçmişte kaldığını sanıyordum. Bu da Macaristan ve Romanya arasında iyi giden ilişkiler hakkında soru işaretine neden oluyor” dedi.
Sekellere otonomiyi destekleyen Macaristan Dışişleri Müsteşarı Zsolt Nemeth, bayrakların indirilmesinin ardından “Bölgedeki Macar topluluğuna karşılık sembolik saldırganlık yapılıyor” diye tepkide bulundu. Romanya’dan cevap gecikmedi. Başbakan Viktor Ponta, açıklamaları “Utanmazlık” diye niteleyerek, Budapeşte’yi içişlerine karışmakla suçladı.
Ay-güneşli bayrak yüzünden iki ülke 1995’lerin ortasından bu yana en ciddi diplomatik krizini yaşamaya başladı. 1990’larda etnik gruplar arasında gerginlik yüzünden iç savaşın eşiğine gelen Romanya’da durumun iyileşmesi ve AB hedefi, komşu ülkeleri yakınlaştırmış, ortak projeler, çekişmelerin yerini almıştı.
Atilla soyundan
Karpatların en eski halklarından olduğu söylenen Sekellerin, Atilla Hun soyundan geldiğine dair de rivayetler var. Sekellerin bayrağında eski Macar tanrılarını sembolize eden güneş ve ay bulunuyor. Lübnan kadar bir bölge olan Sekelistan, 700 bin nüfuslu.
Haber-Yücel Tanay
Kaynak: Cesur Gazete – 10 Şubat 2013
Başbakan Erdoğan, yarın Çek Cumhuriyeti’nde görüşmelerini gerçekleştireceklerini, ardından Slovakya’ya geçeceğini, Çarşamba günü Macaristan ziyareti sonrasında Türkiye’ye döneceğini söyledi.
Ziyaretinde kendisine AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nun da eşlik edeceğini kaydeden Erdoğan, Macaristan’ı 2005’te, Çek Cumhuriyeti’ni 2007’de ziyaret ettiğini hatırlatarak, Türkiye’den Slovakya’ya gerçekleştirilecek resmi ziyaretin de başbakan düzeyinde ilk olacağını bildirdi.
Erdoğan, her üç ülkeyle de Türkiye’nin ikili ilişkilerini geliştirme yönünde önemli adımları olduğunu belirterek, ”Bu ülkeler aynı zamanda Türkiye’nin AB’ye katılım sürecini de samimiyetle, güçlü bir şekilde destekleyen ülkeler. Bu ülkelerde olan ilişkilerimiz, paylaştığımız ortak, evrensel değerler temelinde her alanda hızla gelişip devam ediyor” diye konuştu.
Ziyaret sırasında Çek Cumhuriyeti’nde Başbakan Petr Necas ile yapacağı ikili ve heyetlerarası görüşmenin yanı sıra Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus, Temsilciler Meclisi Başkanı Miroslava Nemcova ve Senato Başkanı Milan Stech ile görüşeceğini kaydetti.
Erdoğan, Macaristan’da Başbakan Viktor Orban ile ikili ve heyetlerarası görüşmelerde bulunacaklarını, Cumhurbaşkanı Janos Ader ile görüşeceklerini ifade ederek, Macaristan’ın en köklü üniversitelerinden ELTE Üniversitesi’nde öğretim üyelerine ve öğrencilerine yönelik bir konferansa katılacağını anlattı.
Slovakya’da Başbakan Robert Fico ve Cumhurbaşkanı Ivan Gasparoviç ile bir araya geleceklerini dile getiren Erdoğan, Ulusal Meclis Başkanı Pavol Paska’ya nezaket ziyaretinde bulunacağını bildirdi.
Başbakan Erdoğan, yapacağı görüşmelere ilişkin şunları söyledi:
”Mevkidaşlarımızla görüşmelerimizde tabii ki siyasi, ekonomik ilişkileri gözden geçireceğiz ve geleceğe yönelik ikili olarak neler yapabiliriz bunları değerlendirme fırsatımız olacak. Gerek Çek Cumhuriyeti gerek Slovakya Cumhuriyeti ve Macaristan, yer aldıkları bölgenin istikrar ve refaha katkısı noktasında gerçekten devamlı olumlu, pozitif yaklaşımlar ortaya koyabilen ülkeler. Görüşmelerimizde muhataplarımızla tabii ikinci derecede Avrupa Birliği konularını tekrar ele alacağız. Kıbrıs’ın yanı sıra Suriye, Filistin meselesi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki gelişmeleri değerlendirme imkânımız olacak. Afganistan, Pakistan, İran meselelerindeki gelişmeler, Balkanlar’daki gelişmeleri de değerlendireceğiz.”
80 KADAR İŞ ADAMI EŞLİK EDECEK
Her 3 başkentte de ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesi bakımından önemli işlev gören iş forumlarına da katılacağını bildiren Erdoğan, ziyarette 80 kadar iş adamının kendisine eşlik edeceğini, iş adamlarının akşam saatlerinde Türkiye’den Çek Cumhuriyeti’ne hareket edeceğini söyledi.
Erdoğan, 2012 yılının ilk 10 ayında Çek Cumhuriyeti ile Türkiye’nin ticaret hacminin 2,2 milyar dolar olduğunu kaydederek, ”Şu an itibarıyla 2,5 milyar dolara ulaşmıştır diyebilirim” dedi.
Türkiye’nin Macaristan ile ticaret hacminin 1,5 milyar dolar, Slovakya ile 1,3 milyar dolar civarında olduğunu anlatan Erdoğan, ”Türkiye olarak her 3 ülkeyle de ticaret hacmimizin artırılmasına yönelik çabaların yoğunlaştırılması, iradenin olması noktasında tereddüttüm yok. Geleceğe yönelik de bu ülkelerin Türkiye’de birçok yatırımlara güçlü bir şekilde girebileceklerine yönelik de bu seyahatimizde bu adımları, bu görüşmeleri yapacağız. Her 3 ülkeyle olan mevcut ilişkilerimizin daha geliştirilmesi bakımından ziyareti çok çok önemsiyorum” diye konuştu.
Kaynak: Başbakanlık – 3 Şubat 2013
TİKA ile Macaristan Kalkınma Bankası arasında da bir mutabakat zaptı imzalanacak. İmzalanacak mutabakat zaptı ile Macaristan ile iki ülke arasındaki
mevcut dostane ilişkilerin daha da güçlendirilmesi, halklar arasındaki karşılıklı anlayış ve işbirliğinin geliştirilmesi, Macaristan’da bulunan, Türk ve Macar halklarının ortak tarihi mirasını oluşturan yapı ve eserlerin korunması amaçlanıyor.
İmzalanacak zapta göre, TİKA ile Macaristan Kalkınma Bankası’nın ortak koordinasyonunda gerçekleştirilecek öncelikli projeler ise Zigetvar’da bulunan Kanuni Sultan Süleyman Cami’nin rekonstrüksiyonu, Zigetvar’da bulunan Türk Evi’nin restorasyonu ve müze olarak düzenlenmesi, Kanuni Sultan Süleyman’ın iç organlarının gömülü olduğu türbenin bulunması ve yeniden inşa edilmesi, Pecs’te bulunan İdris Baba Türbesi’nin restorasyonu, Budapeşte’deki Gül Baba Türbesinin restorasyonu ve Macaristan’daki Osmanlı Dönemi Hamamlarının restorasyonu olarak belirlendi.
KAYNAK: TRT Türk – 1 Şubat 2013